Diz ekleminde bulunan menisküslerin yırtılması iki şekilde meydana gelir. Günümüzde spor aktiviteleri ile ilgilenen ve fiziksel form amacıyla yapılan egzersizlerin artmasıyla diz yaralanmalarında da artış gözlenmektedir. Her yaştan insanda görülebilen bir rahatsızlık olan menisküs yırtığının belirli bir yaş sınırı yoktur. İnsan vücudunda diz eklemi, en büyük eklemlerden biridir. Bu eklem, uyluk kemiği, bacak kemiği ve diz kapağı kemiğinden oluşur. Diz eklemi, ekstansiyon ve fleksiyon hareketlerine izin veren menteşe tipi bir eklem olmasının yanı sıra, hareketler sırasında rotator fonksiyon da gösterir. Eklem yüzeyleri birbirine çok uygun olmadığından, bu eklemler yardımcı dokular ile güçlendirilmiştir. Bu dokular, diz eklemi bağları (ligamentler) ve çukur şeklindeki kıkırdaklar (menisküsler)dir.

Her dizde, dış ve iç olmak üzere iki adet menisküs bulunur. Bu menisküsler, yarım ay şeklinde, periferik kısımlarının konveks ve kalın içe doğru incelen üçgen biçimindedir. Menisküsler, kompresyona direnç gösterecek şekilde sıkı örgü şeklinde kolajen lifleri bulunan ve elastikiyeti olan, önemli görevler üstlenmiş yapılardır.

Menisküs yırtıkları her yaştan insanda görülebilir. Genç insanlarda oluşan menisküs yırtıkları, doku yapısının daha sağlam olmasından dolayı ciddi travmalar sonucunda meydana gelir. İleri yaşlarda ise menisküs, dejenerasyon nedeniyle, yani uzun süre kullanmanın verdiği yıpranmadan dolayı zayıflar ve çok basit diz hareketlerinde bile yırtılabilir. Dış menisküs çok hareketli olduğundan daha az yırtıklar oluşur. Menisküste damarlı kısım periferde olduğu için iyileşme ancak bu bölgede olur. Son yıllarda artroskopik cerrahinin gelişmesiyle periferik menisküs yırtıklarının onarımı daha yaygın hale gelmiştir.

Menisküs yırtıklarının büyük çoğunluğunda hastalarda şişlik, ağrı ve kitlenme gibi üç ana belirti vardır. Ağrı en önemli belirtidir ve sıklıkla yırtık olan menisküs tarafında ve eklem hizasında olur. Çömelirken ve merdiven çıkıp inerken ağrı artar ve kitlenme, yırtık olan menisküs parçasının eklem aralıklarına sıkışması ile meydana gelir. Bu durumda bükülen diz uzun süre açılamaz ve kitlenir. Menisküs yırtığı olan dizde sıklıkla sıvı birikmesi de olur. Hasta bu durumu dizinde dolgunluk ve şişme hissi olarak algılayabilir. Duyarlılık eklem aralığı boyunca bulunabilir ve menisküste periferik yapışma yerlerindeki zorlanma ve yırtılma gösterir.

Tanıya fizik muayene, anamnez, menisküse yönelik özel testler, radyo-diagnostik yöntemler ve artroskopiyle ulaşılır. Hastanın hikayesi, yaralanmanın oluş şekli ve zamanı, şikayetleri, travmanın şiddeti, muayene bulguları ve özel testler ile menisküs yırtığından şüphelenilebilir. Düz röntgen grafiklerinde menisküs yırtıkları görülmez. Ancak dizde yaşanan başka anormallikleri görme açısından çekilmesi önerilir.

Menisküs yırtıklarında en iyi tanı aracı manyetik rezonanstır. Menisküs yırtıklarını yüzde doksan beş civarında gösterir. Bu yöntem ile diğer eklem yapıları da görülebilir. Eğer bunlarla tanı konulamaz ise artroskopi yöntemi ile dizin içerisine bakılarak tanı kesin olarak konulabilir.

Akut bir diz travmasını takiben, dizde patoloji tanısı konulana kadar geçecek sürede uygulanacak ilk tedavi konservatif tedavi olmalıdır. Öncelikle eklemin yükten arındırılarak, istirahata alınması gerekir. Semptomatik tedavide ise medikal olarak analjezik ve anti-enflamatuvar ilaçlar kullanılmalıdır. Hastada akut belirtilerin azalması ile, diz eklemi dikkatli bir şekilde muayene edilmeli ve bulgulara göre tedavinin gidişatı saptanmalıdır. Uygulanacak ilk tedavi, hastada yaralanmanın şiddetine bağlı olarak ortalama on ile yirmi gün arasında sürdürülmelidir. Bu süre sonrasında menisküsün olduğu diz eklemine yük verilir ve dize elastik bandaj veya dizlik sarılır. Hastaya günlük yaşantısındaki bütün spor aktivitelerine ara vermesi söylenir ve küçük egzersizler yapması önerilerek hasta izlenmeye alınır.

Tüm dünyada özellikle büyük eklem yaralanmalarının tanı ve tedavilerinde sık kullanılan bir yöntemdir. Hastaya zarar vermeden yapılan minor cerrahi bir işlemdir. Artroskopi, çok küçük ameliyat kesileri ile yapılan bir yöntemdir. Eklem içerisine bu yöntem ile yerleştirilen ince aletler ve fiberoptik kamera yardımıyla monitör ekranından eklem içerisinin net bir şekilde görüntülenmesi esasına dayanır. Hastalarda eklemin sağlamlığını temin eden yapılara zarar vermediğinden hastalar artroskopi sonrası çok kısa sürede eski iş ve aktivitelerine dönebilmektedir. Bu ameliyat sonrasında cilde dikiş atılmaz ve hastaların büyük çoğunluğu aynı gün içinde taburcu edilir.

Dış menisküs C harfi şeklindedir ve tibia düzlüğünün üçte ikisini kaplar. Dış menisküs, diğer menisküs çeşidi iç menisküse göre daha hareketli bir yapıya sahiptir. Bu anatomik yapısal özelliklerinden ötürü dış menisküs, iç menisküse nazaran daha az yırtılmalar görmektedir. Menisküste oluşan yırtıklar küçükse ve dış menisküste meydana gelmiş ise çoğunlukla cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulmaz. Bu gibi dış menisküs yırtıklarında, yırtığın daha kısa sürede iyileşebilmesi için, hastada dize doğru olan basıncın azaltılması, yani hastanın uzanarak dinlenmesi önerilir. Böylelikle hasta, dış menisküs yırtıklarından hareketli yapısından dolayı herhangi bir tıbbi tedaviye ihtiyaç duymadan tedavi olabilmektedir. Sağlıkla kalın.